Często zdarza się, że w pierwszej chwili po wystąpieniu szkody osoba pokrzywdzona jest w szoku. Sprzyja to zaniedbaniu kwestii odszkodowania. Kiedy minie pierwszy wstrząs, warto zadbać o swoje prawa i zacząć dochodzić odszkodowania, tak aby nie uległy one przedawnieniu. Zagadnienie przedawnienia roszczeń majątkowych należnych z tytułu szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym normują przepisy Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 80, poz. 538), wskazujące terminy przedawnienia właściwe w przypadku szkód zarówno na osobie, jak i w mieniu.

Termin trzyletni

Podstawowy termin przedawnienia roszczeń, gdzie nie zapadł prawomocny wyrok karny odnośnie wskazania odpowiedzialności za wystąpienie szkody, to trzy lata. Przyjmuje się, że jego bieg rozpoczyna się w dniu wystąpienia zdarzenia, które stało się przyczyną szkody. Jeżeli szkoda zdarzyła się za sprawą czynu niedozwolonego termin trzech lat przedawnienia jest liczony od momentu pojawienia się szkody lub posiadania informacji o osobie, która zobowiązana jest do naprawienia szkody. W takiej sytuacji muszą zostać spełnione dwa warunki:[signinlocker]

1. wiedza poszkodowanego o zdarzeniu, w którym poniósł szkodę,
2. wiedza poszkodowanego o osobie, która powstania jest zobowiązana do naprawienia wyrządzonej mu szkody

Okres ten nie może przekraczać dziesięciu lat, licząc od dnia zdarzenia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Ograniczenie to nie ma jednak zastosowania w przypadku wyrządzenia szkody na osobie (np. uszkodzenie ciała na skutek pobicia lub wypadku drogowego). W takim bowiem razie przedawnienie roszczeń nie może nastąpić wcześniej niż po upływie trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o tym, że poniósł szkodę oraz o osobie, która jest zobowiązana do naprawienia zaistniałej szkody. Czasem jest bowiem tak, np. w sytuacji ciężkiego wypadku drogowego, że niektóre skutki zdarzenia mogą się ujawnić po upływie znacznego okresu od zdarzenia, na skutek którego szkoda powstała. Warto pamiętać, że odpowiedzialnością za te zdarzenia można obciążyć sprawcę wypadku, gdyż zgodnie z ogólnymi zasadami prawa jest on odpowiedzialny za wszelkie negatywne skutki wypadku, nawet te, które ujawnią się dopiero z czasem.

Termin dwudziestoletni

Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu po upływie dwudziestu lat od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Do dwudziestoletniego okresu przedawnienia będą miały zastosowanie np. sprawy z ciężkimi obrażeniami ciała, które spowodowały uszkodzenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia na okres dłuższy niż 7 dni, a także sprawy ze skutkiem śmiertelnym, gdzie sprawca zdarzenia został skazany prawomocnym wyrokiem sądu. Brak wyroku nie jest przeszkodą. Sąd cywilny ma prawo stosować przepisy prawa karnego i ustalić czy zdarzenie wywołujące szkodę wypełnia znamiona zbrodni albo występku. Jeżeli uzna, że tak jest może zastosować wydłużone terminy przedawnienia. Wydłużenie okresu przedawnienia z 10 do 20 lat miało miejsce 10 sierpnia 2007 r. W związku z tym wszelkie sprawy, które nie przedawniły się do momentu zmiany przepisów uzyskały nowy, 20-letni okres przedawnienia. Ponadto, o ile w wyniku wypadku komunikacyjnego lub przy pracy prowadzone było postępowanie karne, lub z powództwa cywilnego i została orzeczona odpowiedzialność sprawcy wówczas również przedawnienie następuje po 20 latach od daty wystąpienia zdarzenia. [/signinlocker]