Nowy podatek bankowy został przegłosowany przez sejm 29 grudnia 2015. Pierwotna stawka miała wynosić 0,0325 % podstawy opodatkowania, a następnie w poprawce do ustawy podniesiono ją do 0,0366 % – czyli z 0,39 % do 0,44 % wartości aktywów rocznie. Warto zaznaczyć, że został z niego zwolniony Bank Gospodarstwa Krajowego oraz inne banki państwowe, które mogłyby powstać w przyszłości. Celem podniesienia podatku jest uzyskanie funduszy na sztandarowe projekty prospołeczne, m.in. „500zł na dziecko” czy obniżenie wieku emerytalnego. Tyle w teorii.

Jakie mogą być skutki wprowadzenia ustawy?

Pobieranie podatków od aktywów banku oznacza, że bank będzie musiał zapłacić  za pieniądze, które znajdują się na kontach klientów, jak i za te od udzielonych już kredytów. Dla tych, którzy  posiadają kredyty konsumpcyjne albo mieszkaniowe, podwyższenie podatku może przynieść zwiększenie rat, a Ci, którzy chcieliby zaciągnąć kredyt, mogą mieć to utrudnione. Należy jednak wspomnieć, że już w raporcie z 2010 roku pt.: „Wybrane aspekty dodatkowego opodatkowania banków” Narodowy Bank Polski podkreślił po pierwsze nieuchronność wprowadzenia takiego podatku jako tendencji dotyczącej całej UE, a po drugie, że zarówno sektor przedsiębiorstw w Polsce jak i gospodarstwa domowe wykazywały odporność na zaostrzenie warunków kredytowych przez banki związane z kryzysem. Dlatego z oceną skutków wprowadzenia przedmiotowego podatku należy wstrzymać się przynajmniej do końca 2016 roku kiedy to zapewne otrzymamy pierwsze sygnały z rynku.

Dobra strona medalu

Dyrektywa Unii Europejskiej, która wkrótce zacznie obowiązywać zobowiązuje banki oraz SKOKi do tego, aby w ich ofercie był dostępny całkowicie darmowy rachunek, bez żadnych dodatkowych ani ukrytych opłat. Limitem może być za to ilość miesięcznych transakcji, które zostaną ustanowione na ok. 10-15 na każde 30 dni. Dla obywatela UE utworzenie takich obowiązkowych ofert w bankach będzie oznaczało szereg ułatwień. Przede wszystkim, obniżone mają zostać wymogi dotyczące założenia rachunku, dzięki czemu uzyskamy dostęp do niego nawet przebywając tymczasowo w innym kraju członkowskim niż swój macierzysty. W razie wyjazdu w celach zarobkowych do innego kraju UE, uzyskamy możliwość łatwego i bezpiecznego pobierania wypłaty prosto na konto. Unijne zarządzenie przewiduje więc uproszczenie porównywania cen usług płatniczych oferowanych przez banki, ułatwienie procesu przenoszenia rachunków pomiędzy bankami na terenie całej Unii Europejskiej, a także nakłada obowiązek oferowania przez banki darmowego konta bankowego, które ułatwia operacje bezgotówkowe. To darmowe konto bankowe nazwano rachunkiem podstawowym. Już w sierpniu 2015 roku Ministerstwo Finansów kończyło prace legislacyjne nad projektem ustawy dostosowującym polskie prawo bankowe i system finansowy do wymogów wspomnianej unijnej dyrektywy. Przepisy mają zostać implementowane do polskiego ustawodawstwa do września 2016 roku. Od tego czasu instytucje bankowe będą miały rok na wprowadzenie do swojej oferty rozwiązań dyrektywy.[signinlocker]

W krzywym zwierciadle

Należy z dużą ostrożnością podchodzić do medialnego zgiełku jaki wytworzył się wokół sprawy podatku bankowego, bo jak widać ta informacja w nim umknęła. Jeżeli zauważymy, że banki drastycznie podnoszą opłaty za swoje produkty, to zawsze można zwrócić się do odpowiednich instytucji (UOKiK, rzecznicy konsumentów). Ich zadaniem jest ochrona konsumentów w relacjach z tak dużymi i profesjonalnymi podmiotami jak banki.

Podwyżka na zawsze

Z badań wynika, że już dziewięć banków podniosło marżę kredytów hipotecznych. Jedynym argumentem podwyżki było planowane przez rząd podniesienie podatku bankowego. Skutkiem podniesienia marży będzie wzrost rat, a im dłuższy czas spłaty zaciągniętego kredytu, tym wyższa kwota raty. Warto jednak zwrócić uwagę, że już po pojawieniu się pierwszych informacji na temat dyrektywy UE dotyczącej obowiązku posiadania przez banki i SKOK-i w swojej ofercie darmowych rachunków bankowych pojawiały się podobne głosy.

15 poprawek

Posłowie większością głosów zatwierdzili 14 z 15 poprawek Senatu do ustawy o podatku bankowym. Odrzucono jedynie poprawkę narzucającą podatek zrzeszeniom banków spółdzielczych. Jak twierdzą niektórzy politycy, ta poprawka Senatu naraża na opodatkowanie także małe banki spółdzielcze, operujące polskim kapitałem, a z przyczyn bezpieczeństwa tworzące zrzeszenia. Jedna z wielu zmian w ustawie ustala, że takim samym zapisem, co firmy pożyczkowe objęte zostaną również firmy ubezpieczeniowe. Zapis ten zakłada, że limit aktywów, powyżej których będzie płacony podatek – 200mln złotych – dotyczy całej grupy kapitałowej, a nie jedynie pojedynczych podmiotów w niej zrzeszonych. Zapis o powiązaniach kapitałowych dotyczyć również będzie firm ubezpieczeniowych, oczywiście w odniesieniu do ich limitu. Gdy ustawa wejdzie w życie, nie będą mogły się sztucznie dzielić, aby uniknąć podatku. A jak to wszystko będzie wyglądać w praktyce? Przekonamy się z początkiem lutego.

K.P.

[/signinlocker]