Osoby poszkodowane w wypadkach często potrzebują czasu na powrót do zdrowia. Nie raz proces leczenia się wydłuża i niezbędna jest rehabilitacja. W takiej sytuacji nieocenioną pomocą jest renta, która przysługuje niezależnie od odszkodowania.
W przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia osobie poszkodowanej przysługuje odszkodowanie na pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów leczenia oraz renta dla wyrównania szkód. Przepisy kodeksu cywilnego wymieniają trzy przesłanki nabycia prawa do renty:
- zwiększenie potrzeb,
- całkowita lub częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej,
- zmniejszenie widoków powodzenia na przyszłość.
Należy pamiętać, że nie jest konieczne, aby wszystkie przesłanki wystąpiły łącznie.
Renta na zwiększone potrzeby
Następstwa wypadku – wszelkie obrażenia ciała lub trwały rozstrój zdrowia, którego doświadcza osoba poszkodowana często powodują po jej stronie zwiększone potrzeby. Efektem wypadku może być na przykład konieczność ciągłej rehabilitacji, stałych zabiegów, a nawet specjalne odżywianie się. Z reguły są to więc potrzeby związane z utrzymaniem stanu zdrowia oraz opieką nad poszkodowanym. Koszty zwiększonych potrzeb ponosi sprawca szkody i tym samym jego zakład ubezpieczeń w zakresie OC.
Poszkodowany, który w chwili zdarzenia nie pracował zarobkowo, również ma prawo wnioskować o przyznanie renty od sprawcy wypadku. W takiej sytuacji, aby sąd nie oddalił żądania, powód powinien udowodnić, że gdyby nie doznał szkody w wypadku, to rozpocząłby pracę. Ponieważ są to zwykle wydatki długotrwałe i ich egzekwowanie mogłoby być trudne, można dopominać się o świadczenia, jakim jest renta na zwiększone potrzeby wykazując zgodnie z art. 6 k.c. jej zasadność. Aby skutecznie udowodnić uprawnienie do tego typu renty wystarczy przedstawienie zaświadczenia lekarskiego wskazującego zakres zwiększonych potrzeb i prawdopodobny czas, w jakich będą one występowały.[signinlocker]
Wysokość świadczenia jest ustalana indywidualnie i zależy między innymi od zakresu potrzeb, kosztów leczenia, opieki czy zabiegów rehabilitacyjnych. Wysokość renty może się zmieniać, tak jak zmieniać się będą potrzeby. Zmiany wymiaru renty może żądać poszkodowany w każdym czasie.
Renta na zwiększone potrzeby może przybrać charakter czasowy lub stały, w zależności od określenia czasu występowania zwiększonych potrzeb u osoby poszkodowanej. Renta o charakterze tymczasowym przyznawana jest wtedy, gdy dokładnych następstw szkody osobowej nie da się dokładnie ustalić w chwili wydania wyroku. Gdy następstwa mają charakter nieodwracalny, ustala się ją na stałe.
Renta z tytułu utraty możliwości zarobkowania
W następstwie wypadku poszkodowany może utracić zdolność dalszej pracy. Renta z tytułu utraty możliwości zarobkowania stanowi wtedy uzupełnienie utraconego dochodu. Jeżeli jest to sytuacja chwilowa poszkodowany może oczywiście wystąpić z roszczeniem o rentę okresową. Natomiast, jeżeli utrata zdolności jest stała, przysługuje mu renta z tytułu utraty możliwości zarobkowania. Jej przyznanie uzależnione jest od spełnienia określonych warunków:
- wystąpienie niezdolności do pracy w ściśle określonych okresach,
- osiągnięcia w określonym wymiarze okresów składkowych i nieskładkowych.
Jeśli wypadek miał miejsce w pracy lub w drodze z bądź do pracy, nie jest wymagane uzyskanie odpowiedniej liczby okresów składkowych i nieskładkowych.
Wysokość renty powinna odpowiadać różnicy pomiędzy zarobkami, jakie poszkodowany przypuszczalnie osiągnąłby w okresie objętym rentą, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie w tym okresie osiągnąć.
Renta z tytułu zmniejszenia się widoków poszkodowanego na przyszłość
Przesłanka, na którą najrzadziej powołują się osoby poszkodowane w wypadkach z racji trudności wynikających z uprawdopodobnienia. Przykładem może być sytuacja, młodego sportowca, który grał w drugoligowej drużynie piłki nożnej i miał szansę odnosić dalej sukcesy, rozwijać karierę, jednak doznał poważnej kontuzji przez co stracił szansę na dalszy rozwój kariery.
Wysokość renty z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość stanowić może koszt przygotowania do innego zawodu (np. czesne w szkole, kursy doszkalające), czy kwota wyrównująca aktualnie uzyskiwane zarobki, do uśrednionej kwoty zarobków, które osoba poszkodowana uzyskiwałaby, gdyby wykonywała zajęcie, którego wykonywanie wypadek przerwał. [/signinlocker]