Nie ulega wątpliwości, że szkoda po śmierci najbliższej osoby winna spotkać się z należytym odszkodowaniem. Osoby, które straciły bliskich często muszą zmagać się z trudnościami natury nie tylko psychicznej, ale i finansowej. Ustawodawca dostrzegł ten problem i przyznał najbliższym członkom rodziny zmarłego prawo do odszkodowania. Wszyscy, którzy utracili najbliższych w wyniku wypadku (szerzej: wyrządzenia szkody wskutek czynu niedozwolonego) mogą uzyskać odszkodowanie za znaczne pogorszenie ich warunków finansowych na podstawie artykułu 446 § 3 Kodeksu cywilnego, który stanowi, iż „Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej”. Ocena zasadności oraz wysokości poniesionej szkody powinna być oparta na analizie sytuacji osoby ubiegającej się o odszkodowanie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Podstawową przesłanką zasądzenia odszkodowania jest przy tym okoliczność „pogorszenia sytuacji życiowej” osób najbliższych zmarłego.[signinlocker] Podstawą omawianego odszkodowania może być np. utrata bieżącego dochodu na skutek śmierci pracującego rodzica lub małżonka, spadek motywacji do pracy, utrata wsparcia w różnych sytuacjach życiowych, utrata uzasadnionych perspektyw na pomoc materialną w przyszłości (np. gdy w wypadku ginie dziecko rodziców, którzy liczyli na jego pomoc na starość), czy gorszych warunków wychowawczych. Porównuje się także obecną sytuację, do położenia w jakim znajdowałaby się dana osoba, gdyby śmierć osoby bliskiej nie nastąpiła. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej może nastąpić nie tylko w kwestii finansowej, ale również w sferze dóbr niematerialnych, które wpływają na sytuację materialną. Może się zdarzyć tak, iż negatywne emocje związane ze śmiertelnym wypadkiem, takie jak ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei, wywołają chorobę lub niezdolność do normalnego życia w postaci rozstroju zdrowia, co w pewnych przypadkach również uzasadnia prawo do wystąpienia z omawianym roszczeniem. Stosowne odszkodowanie wypłacane jest w formie jednorazowej kwoty osobom najbliższym zmarłego poszkodowanego. Krąg osób uprawnionych do uzyskania odszkodowania tożsamy jest z pojęciem osoby najbliższej wedle przepisów o zadośćuczynieniu (więcej czytaj tutaj). Podobnie jak w przypadku zadośćuczynienia, odszkodowanie jest też roszczeniem samodzielnym, co oznacza, że jeżeli jest kilka osób uprawnionych do odszkodowania, każda z nich ma prawo otrzymać odszkodowanie. Przykłady roszczeń odszkodowawczych: Odszkodowanie za śmierć dorastającego dziecka – syna, córki. Orzeczeniem z 13 maja 1969 r. (II CR 128/69) Sąd Najwyższy przyznał odszkodowanie rodzicom w związku ze śmiercią dorastającego syna (16 lat), z uwagi na fakt, iż w niedalekiej przyszłości mogli liczyć na jego pomoc. Roszczenie rodziców uzasadniały dodatkowe okoliczności: skromne warunki materialne, podeszły wiek, możliwość rychłego podjęcia pracy zarobkowej przez syna. Odszkodowanie za śmierć małego dziecka. Zdaniem orzecznictwa, śmierć dziecka nie pogarsza sytuacji życiowej rodziców. Dlatego nie mogą oni domagać się odszkodowania z tego powodu. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 1964 r. podkreślając, że „śmierć 5-letniego dziecka stanowi wprawdzie dla jego rodziców szczególnie ciężką krzywdę moralną, jednakże nie pogarsza ich sytuacji życiowej”. Odszkodowanie za śmierć ojca. Śmierć ojca, który był jedynym żywicielem rodziny, jest równoznaczny ze wstrząsem ekonomicznym oraz dotkliwym obniżeniem stopy życiowej wszystkich jej członków. W związku z tym kwestie te nie budzą na ogół wątpliwości w orzecznictwie. Odszkodowanie za śmierć matki. W związku ze śmiercią matki, która nie pracowała lecz zajmowała się wychowaniem dzieci i prowadzeniem domu, odszkodowanie należy się przede wszystkim dzieciom. Tym bardziej sytuacja życiowa dzieci ulegnie pogorszeniu, jeżeli matka pracowała zarobkowo. [/signinlocker]