Ograniczenia i odpowiedzialność za czyny
Wszystkie uprawnienia, jakie przysługują komornikom są określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych oraz egzekucji. Według tej ustawy komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Do ich zadań należy wykonywanie tytułów egzekucyjnych, orzeczeń sądowych o roszczeniach niepieniężnych, jak i pieniężnych. Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji„Zgodnie z art 16., ust. 1. Komornik jest obowiązany postępować zgodnie z przepisami prawa, złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej (…). Art. 17. Komornik używa tytułu: „Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w ……………….. Kancelaria Komornicza w……………………” z dokładnym określeniem imienia i nazwiska oraz adresu kancelarii. Art. 17a. 1. Przy wykonywaniu czynności komornik jest obowiązany używać identyfikatora wydanego przez Krajową Radę Komorniczą zawierającego jego imię i nazwisko, zdjęcie, określenie pełnionej funkcji i oznaczenie sądu rejonowego, przy którym działa. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do asesorów i aplikantów komorniczych. 3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, wzór identyfikatora, o którym mowa w ust. 1, mając na względzie konieczność zachowania odpowiedniej przejrzystości i czytelności danych oraz konieczność zabezpieczenia przed podrobieniem.” – ustawa o komornikach sądowych i egzekucjiWedług ustawy komornikowi nie wolno wykonywać swoich czynności poza dniami roboczymi. Warto dodać, że wyłącznie w godzinach od 7:00 do 21:00. Może on wkroczyć do mieszkania dłużnika tylko wtedy, gdy posiada tytuł wykonawczy – bez niego, tak jak windykator nie ma takiego prawa. W przeciwnym razie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W mediach ostatnio często słyszymy, że komornik zajmuje przedmioty nie należące do dłużnika, co wtedy? Czy rzeczywiście działa niezgodnie z prawem? Zajęciu podlegają ruchomości dłużnika, niezależnie od tego, w czyim są władaniu – dłużnika, wierzyciela czy osoby trzeciej. Władanie oznacza faktyczne dysponowanie przedmiotem, bez względu na stosunek prawny władającego do tego przedmiotu. Do komornika nie należy badanie tytułu prawnego łączącego dłużnika z ruchomością, a więc czy jest jej właścicielem, użytkownikiem, posiadaczem w imieniu własnym lub osoby trzeciej.[signinlocker] Zajmując ruchomości, komornik ustala jedynie, czy dłużnik włada ruchomością. Wystarczającą okolicznością do dokonania zajęcia będzie stwierdzenie, iż rzecz znajduje się we władaniu dłużnika. Tu należy dodać, że osobie trzeciej, której prawo zostało naruszone dokonanym przez komornika zajęciem (innymi słowy: komornik zajął rzecz ruchomą stanowiącą własność osoby trzeciej, a tylko pozostającą we władaniu dłużnika) wówczas tej osobie przysługuje tzw. powództwo przeciwegzekucyjne o wyłączenie przedmiotu spod egzekucji. Należy je złożyć w terminie 30 dni od momentu dowiedzenia się o dokonanym zajęciu. Warto jednak wcześniej zwrócić się pisemnie do wierzyciela o zwolnienie rzeczy spod zajęcia – być może dzięki temu uda się uniknąć długiego postępowania sądowego.
Obowiązek dłużnika
Przeszkodą w zajęciu nie będzie fakt, iż osobom trzecim służą jakieś prawa (np. prawo własności), co do zajmowanych ruchomości, o ile są one we władaniu dłużnika. Do obowiązków dłużnika należy zgłoszenie komornikowi o prawach osób trzecich do zwolnienia od egzekucji zajętych ruchomości i podanie adresów tych osób. Obowiązek ten ciąży na dłużniku także wtedy, gdy nie był on obecny przy zajęciu. Powinien go w takim wypadku wykonać niezwłocznie po otrzymaniu protokołu zajęcia (art. 847 § 2 kpc). Co w przypadku gdy komornik naruszył godność, powagę sądu bądź – co gorsza – złamał prawo? Wtedy za swoje czyny odpowiada dyscyplinarnie. Kary jakie mogą zostać nałożone, to m.in. wydalenie ze służby komorniczej, skreślenie z listy aplikantów komorniczych, nagana, kara pieniężna, bądź – w najlepszym przypadku (dla winowajcy) – upomnienie. A kto może złożyć odpowiedni wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego? Mogą zrobić to jedynie organy samorządu komorniczego, Minister Sprawiedliwości oraz prezes sądu. Masz problem z komornikami? Uważasz, że traktują Cię niezgodnie z prawem? Zapytaj, zadzwoń i umów się na poradę z naszymi prawnikami – z pewnością Ci doradzą oraz pomogą! Artykuł powstał we współpracy z naszym prawnikiem Tomaszem Ptakiem.K.P. [/signinlocker]