Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje nowe przepisy, które sprawią, że długi szybciej będą przedawniać się niż dotychczas. Czy projekt Ministerstwa okaże się dobrym rozwiązaniem? Nowelizacja aktualnie jest na etapie projektowania, lecz według Ministerstwa Finansów ma charakter fundamentalny dla gospodarki, rozstrzygania spraw cywilnych przez sądy jak i dla zwykłych Polaków. Dotychczas bardzo często zdarzało się, że osoby, którym długi przedawniły się były skupowane przez firmy windykacyjne (część z tych firm formalnie ma swoje siedziby w krajach, które powszechnie uznawane są za raje podatkowe). Wierzytelności te często obrastają odsetkami, opłatami manipulacyjnymi oraz kosztami komorniczymi, a to powoduje, że ludzie wpadają w spiralę zadłużenia, co też podkreślał jeden z parlamentarzystów podczas konferencji.

„(…) długi należy spłacać. Tu nie ma żadnych wątpliwości. Jednak po okresie przedawnienia nie powinno dochodzić do zastraszania dłużników, nękania ich monitami i telefonami.” – fragment wypowiedzi z konferencji.

Czas na rewolucję – korzystną dla dłużnika

Przedawnienie to gwarancja, że dług nie będzie ciągnął się za dłużnikiem przez lata, tylko dlatego, że wierzyciel nie dochodził swojego roszczenia. Ważne jest przejrzyste regulowanie tego typu stosunków, które leży w interesie wszystkich uczestników obrotu cywilnoprawnego. Według obecnie funkcjonujących przepisów, nawet gdy upłynął okres przedawnienia roszczenia, sąd, który aktualnie zajmuje się rozpoznawaniem sprawy może wziąć to pod uwagę tylko wtedy, gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Jeśli tego nie zrobi, sąd uwzględni powództwo, nawet gdy roszczenie dawno się przedawniło. Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego zmienia ten stan rzeczy. To sąd będzie musiał ustalić, czy roszczenie jest przedawnione. Jeśli stwierdzi, że upłynął termin przedawnienia – oddali powództwo i żadna dodatkowa czynność ze strony dłużnika nie będzie konieczna. Zmiany te dotyczą wszelkiego rodzaju roszczeń – w obrocie powszechnym i gospodarczym. Projekt przewiduje również zmiany w zakresie skrócenia:

• terminów przedawnienia roszczeń majątkowych,
• podstawowego terminu przedawnienia z 10 do 6 lat,
• czasu, w którym wierzyciel może egzekwować roszczenie z 10 do 3 lat, gdy sąd stwierdzi o istnieniu roszczenia w prawomocnym wyroku lub ugodzie, a bieg przedawnienia zaczyna się od nowa.

Kolejna propozycja zmiany, to przerwanie biegu przedawnienia (przedawnienie zaczyna biec od początku). Powoduje to uznanie roszczenia przez dłużnika, wszczęcie mediacji lub podjęcie dodatkowych czynności przed sądem przez wierzyciela, np. złożenie wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub próba ugody. Nowe propozycje znoszą przerwanie przedawnienia w przypadku podjęcia dodatkowych czynności wierzyciela przed sądem, zamiast tego jego bieg zostanie wstrzymany. Dodatkowo początkiem biegu przedawnienia będzie dzień, w którym wierzyciel dowiedział się nie tylko o roszczeniu, lecz także o osobie zobowiązanej z tytułu tego roszczenia.[signinlocker] Przewidywane zmiany związane są także z Kodeksem postępowania cywilnego. Dotyczą one egzekucji komorniczej z rachunku bankowego – 8 września 2016 roku został wprowadzony przepis, na mocy którego komornik ma możliwość zajęcia rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną. Na chwilę obecną banki zobowiązane są do bezzwłocznego przekazania zajętej kwoty komornikowi, co uniemożliwia dłużnikowi podjęcie obrony nawet, gdy zajęcie nie jest niczym uzasadnione, lub dług został wcześniej uregulowany bądź przedawniony.

„Zgodnie z projektem, posiadacz rachunku zostanie niezwłocznie powiadomiony przez bank o zajęciu rachunku. Kwota, którą zajął komornik, nie trafi jednak na konto komornika wcześniej niż po upływie 14 dni. To okres, w którym dłużnik będzie mógł wnieść powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, co umożliwi wyjaśnienie sprawy. Taki tryb nie będzie jednak możliwy, gdy komornik zajmie rachunek, by ściągnąć należne alimenty lub rentę. Wtedy bank bezzwłocznie przekaże zajętą kwotę komornikowi. W tym przypadku dobro dzieci i osób, którym przysługuje renta, jest ważniejsze, niż dobro tych, wobec których komornik prowadzi postępowanie egzekucyjne.” – pisze Ministerstwo Sprawiedliwości.

  Zaproponowane zmiany – według Ministerstwa – mają pozytywnie wpłynąć na funkcjonowanie sądów oraz poprawić stan prawny obszarów ważnych dla obywateli.

K.P.

* Artykuł powstał na podstawie informacji zawartych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

[/signinlocker]